ඔබේ ඔසප් චක්‍රය ගැන ඔබ දැනුවත්ද?
ඔබේ ප්‍රජනක සෞඛ්‍යය සහ සමස්ත යහපැවැත්ම කළමනාකරණය කිරීම සඳහා ඔබේ ඔසප් චක්‍රය තේරුම් ගැනීම ඉතාමත් වැදගත් වේ. ඔසප් චක්‍රය යනු ගැබ් ගැනීමේ හැකියාව සඳහා ස්ත්‍රී ශරීරයේ සිදුවන ස්වාභාවික ක්‍රියාවලියකි. මේ දක්වා ඇත්තේ ඔබ ඒ පිළිබඳ දැනගත යුතු දේවල් කිහිපයකි.
ඔසප් චක්‍රය යනු කුමක්ද?
ඔසප් චක්‍රය යනු ගැබ් ගැනීමේ හැකියාව සඳහා ස්ත්‍රී ශරීරයක් තුළ සිදුවන වෙනස්වීම් මාලාවකි. එය සාමාන්‍යයෙන් දින 28ක් පමණ කාලයක් පවතින නමුත් වැඩිහිටියන් තුළ දින 21 සිට 35 දක්වා සහ යොවුන් වියේ දරුවන් තුළ දින 21 සිට 45 දක්වා පරාසයක පැවතිය හැක. චක්‍රය ගණන් කරනු ලබන්නේ එක් ඔසප් වීමක පළමු දිනයේ සිට ඊළඟ ඔසප් වීමේ පළමු දිනය දක්වාය.
ඔසප් චක්‍රයේ අවධි
ඔසප් චක්‍රය ප්‍රධාන අවධි හතරකට බෙදා ඇත:
1. ඔසප් අවධිය
මෙම අදියර ඔසප් වීමේ පළමු දිනයේ ආරම්භ වන අතර දින 3 සිට 7 දක්වා පවතී. මෙම කාලය තුළ ගර්භාෂයේ ශ්ලේෂ්මල පටලය ඉවත් කරන අතර එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඔසප් රුධිර වහනය සිදු වේ. රෝග ලක්ෂණ අතර කැක්කුම, බඩ පිපීම සහ කනස්සලුගතිය සඳහන් කළ හැක.
2. ස්‍යූනිකාමය අවධිය
ස්‍යූනිකාමය අවධිය ඔසප් අවධිය සමඟ අතිච්ඡාදනය වන අතර ඔබේ ඔසප් වීම අවසන් වූ පසුවද දිගටම පවතී. එය ඔබේ ඔසප් වීමේ පළමු දිනයේ ආරම්භ වන අතර ඩිම්බ මෝචනය සමඟ අවසන් වේ. පිටියුටරි ග්‍රන්ථිය ස්‍යූනික උත්තේජක හෝමෝනය (FSH) මුදා හරින අතර, එමඟින් ඩිම්බකෝෂ නිපදවීමට උත්තේජනය කරයි. ඒ සෑම එකකම බිත්තරයක් අඩංගු වේ. මෙම අවධිය දින 13 සිට 14 දක්වා පමණ කාලයක් පවතී.
3. ඩිම්බ මෝචන අවධිය
ඩිම්බ මෝචනය සාමාන්‍යයෙන් සිදුවන්නේ ඔබේ මීළඟ ඔසප් වීම ආරම්භ වීමට දින 14කට පමණ පෙර චක්‍රයේ මැදදීය. ලුටෙයිනිකරණ හෝමෝනය (LH) ඉහළ යාම ඩිම්බ කෝෂ වලින් මේරූ බිත්තරයක් මුදා හැරීමට හේතු වේ. බිත්තරය ශුක්‍රාණු මගින් සංසේචනය කළ හැකි පැලෝපීය නාලය ඔස්සේ ගමන් කරයි. මෙම අදියර පැය 24 ක් පමණ පවතී.
4. ලුටීයල් අවධිය (Luteal Phase)
ලුටීයල් අවධිය දින 14 ක් පමණ පවතින අතර, ඩිම්බ මෝචනයෙන් පසුව ආරම්භ වී ඔබේ ඔසප් වීමේ පළමු දිනයෙන් අවසන් වේ. හිස් කුහරය පීත කලේවරයක් ( corpus luteum) බවට පරිවර්තනය වන අතර එමඟින් ගැබ් ගැනීමක් සඳහා ගර්භාෂ ශ්ලේෂ්මල ඝණ කිරීම සඳහා ප්‍රොජෙස්ටරෝන් මුදා හැරේ. බිත්තරය සංසේචනය නොකළහොත් පීත කලේවරය ( corpus luteum) බිඳවැටේ. එය progesterone හි අඩු වීමකට හේතු වන අතර ඔසප් වීම ආරම්භ වේ.
පොදු ඔසප් ලක්ෂණ
බොහෝ කාන්තාවන් ඔවුන්ගේ ඔසප් චක්‍රය පුරාවට ඔසප් ලක්ෂණ අත්විඳිති. මේවාට ඇතුළත් විය හැක්කේ:
- ඔසප් කැක්කුම: ගර්භාෂ හැකිලීම නිසා පහළ උදරයේ වේදනාව.
- බඩ පිපීම: ජලය රඳවා තබාගැනීමෙන් පිරී ඇති බවක් හැඟීම.
- කනස්සලුගතිය: හැඟීම් සහ මනෝභාවයන්ට බලපාන හෝමෝන වෙනස්කම්.
- පියයුරුවල මොළොක් බව: පියයුරු අපහසුතාවයට හේතු වන හෝමෝන උච්චාවචනයන්
- තෙහෙට්ටුව: ශක්ති මට්ටම් අඩුවීම සහ තෙහෙට්ටුව.
ඔබේ ඔසප් චක්‍රය නිරීක්ෂණය කිරීම
ඔබේ ඔසප් චක්‍රය පිළිබඳ සැලකිලිමත් වීම ඔබේ ශරීරයේ රටා තේරුම් ගැනීමට සහ ඕනෑම අසාමාන්‍යතාවයක් හඳුනා ගැනීමට උපකාරී වේ. ඔබේ ඔසප් චක්‍රයේ ආරම්භය හා අවසාන දින, ඔසප් ලක්ෂණ සහ ඕනෑම වෙනස්කමක් පිළිබඳව වාර්තා කිරීම සඳහා දින දර්ශනයක්, දිනපොතක් හෝ ඔසප් චක්‍ර නිරික්ෂණ යෙදුමක් ( tracking app) භාවිතා කළ හැකිය.
ඔබේ ඔසප් චක්‍රය තේරුම් ගැනීම වැදගත් වන්නේ ඇයි?
- ප්‍රජනක සෞඛ්‍යය: ඔබේ චක්‍රය ගැන දැන ගැනීම ගැබ් ගැනීම සැලසුම් කිරීම හෝ වැළැක්වීමට උපකාරී වේ.
- අක්‍රමිකතා හඳුනා ගැනීම: අක්‍රමවත් ඔසප් වීම හෝ ඔබේ චක්‍රයේ වෙනස්වීම් වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර අවශ්‍ය විය හැකි සෞඛ්‍ය ගැටලු ලෙස පෙන්නුම් කළ හැකිය.
- රෝග ලක්ෂණ කළමනාකරණය කිරීම: ඔබේ චක්‍රය තේරුම් ගැනීමෙන් ඔබට රෝග ලක්ෂණ අපේක්ෂා කිරීමට සහ කළමනාකරණය කිරීමට සහ ඔබේ සමස්ත යහපැවැත්ම වැඩිදියුණු කිරීමට උපකාරී වේ.
- වෛද්‍ය හවුමීම්: නිවැරදි ඔසප් චක්‍ර තොරතුරු සැපයීම සෞඛ්‍ය සේවා සපයන්නන්ට රෝග විනිශ්චය කිරීමට සහ ප්‍රතිකාර කිරීමට සහයක් වනු ඇත.
වෛද්‍යවරයෙකු හමුවිය යුත්තේ කවදාද?
ඔබේ ඔසප් චක්‍රයේ සැලකිය යුතු වෙනස්කම්, උදාහරණයක් ලෙස අධික ලෙස ලේ ගැලීම, බරපතල වේදනාව හෝ ඔසප් වීම් අතපසු වීම් ඇති වුවහොත්, වෛද්‍යවරයෙකු හමුවීම වැදගත් වේ. මෙම රෝග ලක්ෂණ පවත්නා වූ සෞඛ්‍ය ගැටළු සඳහා හේතු විය හැකි අතර, එයට ප්‍රතිකාර අවශ්‍ය විය හැකිය.
ඔබේ ඔසප් චක්‍රය පිළිබඳව දැනුවත් වීම ඔබේ සෞඛ්‍යය පවත්වා ගැනීම සඳහා සවිබලගැන්වීමට සහ අත්‍යවශ්‍ය වේ. අවධීන්, රෝග ලක්ෂණ සහ ඔබේ චක්‍රය නිරීක්ෂණය කරන්නේ කෙසේද යන්න අවබෝධ කර ගැනීමෙන්, ඔබට ඔබේ ප්‍රජනක සෞඛ්‍යය සහ සමස්ත යහපැවැත්ම කළමනාකරණය කිරීමට ක්‍රියාශීලී පියවර ගත හැකිය. ඔබට කිසියම් කනස්සල්ලක් හෝ අක්‍රමිකතා තිබේ නම්, වෛද්‍ය උපදෙස් ලබා ගැනීමට පසුබට නොවන්න.
අදාළ වීඩියෝ
